Russian refugees in Istanbul

Sinds het begin van de oorlog In Oekraine hebben tienduizenden Russische jongeren hun land verlaten, soms vanwege hun veiligheid en vaker nog omdat ze niet willen leven onder het regime van Poetin. Stuk voor stuk konden ze het moreel niet voor zichzelf rechtvaardigen om door te gaan met hun oude leven en zich noodgedwongen aan te passen in een land dat de waarheid niet meer wil kennen.
ik sprak en portretteerde in Istanbul een tiental jonge Russen over hun motieven en plannen.

Sommigen wilden liever niet herkenbaar in beeld. Anderen juist wel. De namen zijn fictief.

Valentina (30) werkte als fotograaf voor glossy bladen gericht op de consumerende Russische bovenlaag.
"Kort na het begin van de invasie deed ik een shoot voor Esquire. Op dat moment besefte ik dat de fotografie die ik deed door de veranderde realiteit geen betekenis meer had. Het was leeg en stond ver van de werkelijkheid.
Die avond nog kocht ik een ticket naar Istanbul .
Mijn toekomst is onzeker. Ik probeer opdrachten te vinden maar dat is heel moeilijk hier als Russische die geen Turks spreekt.
Teruggaan is geen optie. Daar kan ik niet vrij leven en werken.
Ik ben op zoek naar een houvast in dit nieuwe land en ook naar houvast in mezelf.
Ik wil mijn gezicht op de foto. Dat is mijn vrijheid."

Tanja (25)
Als stewardes heb ik al veel gereisd. Ik woonde onder andere twee jaar in Dubai. Afgelopen winter bracht in een maand door op Sri Lanka. Tot de presidentsverkiezingen van 2018 had ik het gevoel dat er nog een zekere vrijheid mogelijk was. Toen de oorlog uitbrak wist ik eerst niet wat te doen. Ik voelde me diep gekwetst dat mijn land dit deed. Het meest deprimerend was dat zoveel mensen de officiële versie van de media accepteerden. De enorme discrepantie tussen wat we moesten geloven en de werkelijkheid die we via andere kanalen konden zien was gekmakend.Het gevolg was een voortdurend gevoel van onveiligheid.Dat veel Russen toch met die gevoelens kunnen leven komt volgens mij doordat wij in de geschiedenis hebben geleerd te overleven als individu. Men probeert vooral zichzelf te redden en zo min mogelijk last te krijgen met de autoriteiten.Momenteel woon ik in Istanbul met een vriendin samen in een appartement en werk ik als social media marketeer voor een bedrijf in Rusland. Eenzaam voel ik mij niet hier in Istanbul. Er is een intensief netwerk van jonge Russen en we praten veel over de oorlog maar vooral ook over ons leven hier. Voorlopig gaat het er om hier een bestaan op te bouwen.

Anton (29) is kunstenaar en ondernemer en heeft in Moskou een atelier waar sculpturen worden gemaakt voor decoratief gebruik in woningen. Zijn vrouw Lena (24) is fotograaf.
Anton: Ik heb tien mensen in dienst in de studio en nog eens zes die online werken. Ik leid het bedrijf nu vanuit Istanbul en dat gaat uitstekend dankzij Zoom en Telegram.
Daarnaast werk ik hier in Istanbul aan diverse kunstprojecten. Zoals een kunstwerk van drie panelen die de Russische, de Oekraiense en de Britse visie op de oorlog weergeven.
Rusland is voor ons verleden tijd. Het enige dat ik mis is mijn Russische kat. Ik vrees dat Rusland internationaal een geisoleerd land wordt, vergelijkbaar met Venezuela of Cuba.
Ik ben niet iemand die zich bezig houdt met het verleden of zich zorgen maakt over de toekomst. Wij kunnen in feite overal werken".
Lena: "Voor de oorlog begon dacht ik dat mensen die al eerder waarschuwden voor de bedoelingen van Poetin overdreven. Ik was naief. Toen we vertrokken hebben we een heleboel apps van onze telefoons verwijderd omdat we hoorden dat bij sommige mensen de inhoud van hun telefoons werd gecheckt op zoek naar belastend materiaal waarmee ze je konden vasthouden".
Vassily: Uiteindelijk willen we naar de VS of naar Portugal. Ik denk dat je als goed mens overal welkom bent.

Pjotr (22)
Ik ben pas drie dagen geleden in Istanbul aangekomen. Hiervoor heb ik bijna drie maanden in Wenen heb gewoond bij mijn Russische vriend die dirigent is.De dag nadat de oorlog begon kocht mijn vriend een ticket van Moskou naar Wenen. Ik was zoals velen bang om door het leger te worden opgeroepen. E
En al langer speelde het steeds ergere homofobe klimaat in Rusland een rol om te vertrekken.Maar precies op de dag dat ik zou vliegen werden alle vluchten tussen Rusland en West Europa gestaakt.Op het nippertje slaagde ik erin om Rusland uit te komen op een vlucht naar Abu Dhabi. Daar kon ik gelukkig een vliegtuig naar Wenen nemen.Omdat ik definitief bij mijn vriend in Wenen wil wonen moet ik een verblijfsvergunning voor Oostenrijk zien te krijgen.
Die kan ik alleen aanvragen bij een consulaat in een land waar ik legaal verblijf.Daarvoor wil ik niet terug naar Rusland en probeer ik het dus in Turkije. Als ik een verblijfs en werkvergunning voor Oostenrijk krijg wordt dat mijn nieuwe vaderland en daar kunnen we bovendien trouwen.Ik vind het wel wat wrang dat het zo veel moeite kost voor ons Russische jongeren om ons in het Westen te vestigen. Wij zijn geen behoeftige vluchtelingen die opgevangen moeten worden. We hebben een goede opleiding gehad en kunnen werken en belasting betalen. Voor Oekraieners staat de deur wijd open, hoe terecht dat ook is, maar wij zijn niet welkom alleen maar vanwege onze nationaliteit.

Sergey (25)
In Moskou was ik zelfstandig productontwerper. Mijn bedrijf liep op zich goed maar ik kreeg afgelopen winter de kans om te gaan werken voor een ontwerpstudio in Engeland. Op het moment dat de oorlog begon wachtte ik alleen nog op het werkvisum om te kunnen vertrekken.Op 24 februari veranderde echt alles.
Ik ben 25 en zoals veel van mijn leeftijdsgenoten was ik ook bang dat ik vroeg of laat als soldaat aan het front terecht zou komen. Niemand wist hoe groot dat risico feitelijk was maar ik wilde het niet nemen.Op 4 maart vloog ik naar Istanbul met mijn vriend. Van mijn visumaanvraag voor Engeland heb ik sindsdien niets meer gehoord ondanks aandringen met behulp van een advocaat. Ook van andere Russen hoor ik dat lopende aanvragen voor een Brits visum niet meer worden afgehandeld. Feitelijk raken de westerse sancties niet zozeer Poetin maar vooral mensen zoals ik. Ik kan bijvoorbeeld niet bij mijn spaargeld dat op een Russische bankrekening staat.Van vrienden in Moskou hoor ik dat het leven daar intussen gewoon doorgaat zoals voor de oorlog. Er zijn geen tekorten en er staan geen rijen voor de winkels. De sancties hebben wat dat betreft tot nu toe nauwelijks effect.

Alex (22)
In 2020 heb ik mijn studie architectuur voltooid en ik had mijn eerste baan bij een klein architectenbureau.Toen de oorlog uitbrak hebben we nachtenlang niet kunnen slapen. Daarna kwam de angst voor de gevolgen. Ik ben niet dienstplichtig maar we vreesden de mogelijke algehele mobilisatie. Mijn moeder zei al na een paar dagen dat ik zo snel mogelijk het land uit moest terwijl mijn vader nog hoopte dat de oorlog misschien na korte tijd voorbij zou zijn. Maar na een week was ook zijn hoop vervlogen.Begin maart kwam ik in Istanbul aan. Mijn vriendin kwam een weekje later. We wonen momenteel op een kamer met ingebouwde keuken in hartje Istanbul. Met het tweepersoonsbed en de bank kan er niks meer bij. De huur is 400 dollar per maand.Gelukkig kan ik nog steeds werken voor de studio in Moskou waardoor ik genoeg verdien om hier te kunnen leven. Omdat het thuis zo krap is ga ik vaak werken in de openbare bibliotheek. Een geluk is dat mijn driemaandenvisum onlangs is verlengd met een jaar. En ook dat van mijn vriendin.Maar op de langere termijn moeten we toch weg uit Istanbul. Ik zoek daarom een baan in West Europa en ik heb mijn portfolio al opgestuurd naar architectenbureau's in Groot Brittannië en Zwitserland. Teruggaan naar Moskou zit er niet in zolang de oorlog duurt. Misschien hoef ik niet meer zo te vrezen voor de oorlog te worden opgeroepen maar ik zie daar ook geen toekomst als het land wordt afgesneden van de rest van wereld.

Vassily (30)
Ik werd dertig jaar geleden geboren in een kleine stad die van de buitenwereld was afgesloten omdat er belangrijke militaire installaties waren gestationeerd.Mijn vader was een zogenaamde Wolgaduitser. Dat zijn afstammelingen van Duitsers die zich onder tsaar Catharina de Grote langs de Wolga mochten vestigen. Maar in de plaats waar ik opgroeide bezorgde die afkomst mij het stigma van verkeerde Duitser. Ik raakte erg geisoleerd. Mijn vader was bovendien erg gewelddadig en mijn moeder liet het Siberisch koud hoe het met mij ging. Toen ik achttien werd heb ik de trein naar Moskou genomen waar ik één vriend had. In Moskou leerde ik mijzelf grafisch ontwerpen. Ik ging in therapie en ik schreef een boek over mijn jeugd. Maar ik durf er nu nog niet mee naar buiten te komen.Mijn gedwongen vertrek naar Istanbul voelt als een tweede vlucht na mijn eerste gedwongen vertrek uit de stad van mijn ouders.Ik voel me hier verscheurd en niet op mijn plaats. Ik heb ook moeite met de Oosterse mentaliteit. Precies dat is wat Poetin niet begrijpt: dat onze generatie is opgegroeid met de westerse cultuur. Ik voel me honderd procent westers. Ik wil niet in Istanbul blijven hangen maar weet ook nog niet waar dan naartoe. Ik nam uit Moskou vooral jeugdfoto's van mezelf mee. Maar ook een exemplaar van deze krant van begin 2020. De kop gaat over de vergiftiging van Navalny. Het is notabene niet eens een oppositiekrant. De kop is historisch want het was de laatste keer dat de naam Navalny is genoemd in de Russische media. Sindsdien wordt hjj volledig doodgezwegen.